Zweden is een Scandinavisch koninkrijk in Noord-Europa. Zweden wordt omringd door Noorwegen in het westen en noorden, Finland in het noordoosten, het Skagerrak en het Kattegat in het zuidwesten, de Oostzee in het zuidoosten, en de Botnische Golf in het oosten. In de Oostzee liggen de eilanden Öland en Gotland die ook tot Zweden behoren. De hoofdstad van Zweden is Stockholm. Zweden is een van de rijkste en welvarendste landen ter wereld. Na het verval van het tijdperk van de Vikingen vormde Zweden samen met Denemarken en Noorwegen de Unie van Kalmar. (Finland was in die tijd een onderdeel van Zweden.) Zweden verliet de Unie aan het begin van de 16e eeuw, en verkeerde vele jaren bijna permanent in staat van oorlog met zijn buren.

In de 17e en 18e eeuw kende Zweden zijn Gouden Eeuw en werd het grondgebied met wapengeweld uitgebreid. In die tijd was Zweden twee keer zo groot als nu, en omvatte naast Finland ook grote delen van de Baltische staten en delen van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Naties, zoals grote delen van Pommeren, Wismar en Bremen-Verden. Binnen een eeuw gingen deze gebieden weer verloren, en Finland ging over naar de Russische tsaar. De oorzaak hiervan was de Grote Noordse Oorlog tussen 1700 en 1721). Sinds 1814 is Zweden niet meer in oorlog geweest, door een politiek van strikte neutraliteit. Toch speelde het in de Tweede Wereldoorlog een dubieuze rol, men leverde ijzererts aan Nazi-Duitsland.

Ook stond het troepenvervoer toe aan de Nazi-Duitsers, wat er toe leidde dat Noorse verzetsstrijders ook in Zweden opgepakt konden worden. Zweden is vanwege deze neutraliteitspolitiek geen lid van de NAVO. In de 19e eeuw was Zweden een van de armste landen in Europa, met veel alcoholmisbruik. In deze tijd emigreerde een aanzienlijk deel van de bevolking naar de Verenigde Staten waar nu nog veel Amerikanen op Zweedse voorouders kunnen wijzen.Door technische verbeteringen in transport werd Zweden in staat gesteld om natuurlijke hulpbronnen in verschillende delen van het land goed te gebruiken, voornamelijk hout uit de uitgestrekte bossen en ijzererts uit Kiruna en Malmberget. Dit vormde de basis voor de verzorgingsstaat zoals die zich in het begin van de 20e eeuw vormde.

Zweden is sinds 1995 lid van de Europese Unie. En sinds 19 september 1973 is Karel XVI Gustaaf koning van Zweden. Zweden wordt in drie grote landschappen verdeeld: Norrland in het noorden, Svealand in het midden en Götaland in het zuiden. In Zweden stroomt een groot aantal rivieren vanaf het gebergte rechtstreeks naar de Botnische Golf en de Oostzee. De waterrijke rivieren in het noorden bereiken door het smelten van de sneeuw in de voorzomer de hoogste waterstanden. De langste rivier, de Klar Älv, ligt in het zuidwesten. Deze rivier heeft een lengte van 720 kilometer en mondt uit in het Vänermeer. Veel rivieren zijn rijk aan watervallen. De grootste is de 34 meter hoge en zestig meter brede Tannforsen in Jämtland. De beroemde Trollhätta Val in de Göta Älv is geheel verdwenen in de hiervoor gebouwde elektrische centrale. Door de uitschurende werking van het gletsjerijs zijn in vrijwel alle dalen langwerpige meren gevormd. Zweden telt in totaal 96.000 meren, die 8 procent van de oppervlakte innemen.

Grote meren zijn: Vänermeer, Vättermeer, Mälarmeer en Hjälmarmeer. Zweden is zeer belangrijk als broedgebied van talrijke vogelsoorten van het noorden. Hiervan is de Europese kraanvogel ongetwijfeld de meest opvallende. Andere dieren die Zweden leven zijn het edelhert, das, bunzing, rendier, poolvos, berglemming, sneeuwuil en in kleinere populaties bruine beer, wolf en lynx. Een groot aantal nationale parken en reservaten zijn verspreid over het land. Het bekendste is het in Lapland gelegen Abisko Nationale Park, waar de wolf nog sporadisch voorkomt. Stockholm, voor een groot deel gebouwd onder Birger Jarl, kreeg omstreeks 1252 stadsrechten.

Door een handelsovereenkomst met het Duitse Lübeck kwam de stad snel tot bloei. In 1523, aan het einde van een jarenlang conflict tussen Denemarken en Zweden, werd Stockholm de hoofdstad van Zweden. In de zeventiende eeuw maakte de stad een periode van grote welvaart door. In de achttiende eeuw werd zij voor een groot deel door brand verwoest. Een nieuwe bloeiperiode brak aan in de negentiende eeuw met de industrialisatie. Door de ligging op de vele (schier)eilanden bestaat Stockholm uit een aantal duidelijk te onderscheiden en vaak gescheiden stadsdelen. Deze zijn op veel plaatsen met elkaar verbonden door boogbruggen. De oude kern van de stad, Gamla Stan, ligt op een eilandje in de Strömmen. Het stratenplan is er onregelmatig en de straten zijn kronkelig. De meeste huizen dateren hier uit de zeventiende en achttiende eeuw. Veel huizen hebben nog middeleeuwse muurresten en het Sauerskahus is nog vrijwel geheel middeleeuws. Dominerend in de oude stad is het koninklijke paleis. Van de vele musea heeft het National museum de belangrijkste collectie van het land.

Deze collectie bestaat uit schilderijen (waaronder iconen), sculpturen, grafiek en toegepaste kunst. Er is in Stockholm ook een aantal grote theaters te vinden, zoals Dramatiska Teatern en het gerestaureerde achttiende-eeuwse hoftheater in het park van het nabijgelegen Drottningholm. Ook de muziekliefhebbers komen aan hun trekken. Stockholm herbergt een aantal goede orkesten en concertgebouwen. Het toerisme is vooral 's zomers actief. Dan is Stockholm vertrekpunt van talrijke excursies onder meer naar het Mälargebied met het slot Gripsholm in Mariefred, naar Drottningholm en naar Björkö, de grootste nederzetting van het oude Svealand.

Stockholm was in 1998 Culturele Hoofdstad van Europa. Bezienswaardige steden naast Stockholm zijn onder meer Malmö, Linköping, Göteborg, Hälsingborg en Visby. Linköping bezit bijvoorbeeld de grootste kathedraal van Zweden en Visby een dertiende-eeuwse kerk en een goed bewaard gebleven stadsmuur met dertien torens. Bij het wintersportcentrum Abisko begint de 393 kilometer lange Kungsleden (Koningspad), een wandelroute dwars door Lapland. Andere toeristische trekpleisters Een bekend vogelreservaat is te vinden in Kalmar, terwijl Borås een fraai aangelegde dierentuin heeft. Ystad en Båstad zijn bekende badplaatsen. De Oostzee-eilanden Gotland en Öland zijn populair vanwege hun milde klimaat en subtropische plantengroei.

Naar vorige pagina