Oezbekistan is een land in Centraal-Azië. Het grenst aan Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Afghanistan en Turkmenistan. Oezbekistan heeft geen verbinding met een zee. Tijdens de Russische Burgeroorlog was Centraal-Azië een van de gebieden waar de oorlog het langst voortduurde, vooral door het verzet van de Basmatsji's, die een islamitische staat wilden.

Al in 1918 werd eveneens de communistische Turkestaanse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek opgezet. Verzet tegen het Rode Leger was halverwege de jaren '20 grotendeels neergeslagen en de Oezbeekse socialistische sovjetrepubliek werd in 1924 geformeerd, waartoe tot 1929 eveneens de Tadzjiekse SSR behoorde.

Gedurende het Sovjetregime was er een intensieve productie van het katoen en graan, wat leidde tot over gebruik van agro chemicaliën en water. Hierdoor is een deel van Oezbekistan zwaar vervuild en het Aralmeer en een aantal rivieren zijn hierdoor half verdroogd. Oezbekistan werd onafhankelijk in 1991, en nu probeert Oezbekistan zijn afhankelijkheid van de landbouw te verminderen, en zijn mineralen– en aardoliereserves te gebruiken.

De omgeving van Tash Rabat leent zich uitstekend voor het maken van wandelingen. De oude ommuurde deel van Khiva, de Itsjon-Kala is een verzameling mausolea, medressen en moskeeën uit de 18e en 19e eeuw. De meeste zijn versierd met voornamelijk blauw gekleurd tegelwerk. Vanaf enkele minaretten heeft men een goed uitzicht over de oase en de woestijn. De plaats Boechara uit de 9e eeuw is niet veel veranderd in de laatste eeuwen.

Door het gebruik van lokale materialen geeft de overheersende zandkleur een uniform uiterlijk aan de oude binnenstad, dat wordt gedomineerd door de Ark, de citadel uit de tijd van het emiraat. Tientallen karavanserais, medressen, moskeeën en overdekte markten liggen compact binnen de sjachristan, de oude stad.

Het hoogste bouwwerk is de 12e-eeuwse Kalon-minaret, versierd met geglazuurde blauwen tegels, die de verwoesting door Djenghis Khan heeft overleefd. Oud Boechara werd midden in de woestijn door diverse kanalen van water voorzien, dat werd opgevangen in stenen vijvers. Hier kwam de lokale bevolking samen om water te halen, thee te drinken en de nieuwtjes uit te wisselen.

Liabi chauz is de grootste en meest sfeervolle van de circa 200 vijvers van weleer. Dichtbij staat nog een synagoge als overblijfsel van de eens grote joodse gemeenschap. Het oudste monument van Boechara is het mausoleum in baksteen van Ismail Samani, gelegen in een park even buiten de oude stad. Sjachrisabz is de geboorteplaats van de 14e-eeuwse heerser Timur Lenk ‘de Lamme’, die langzamerhand als Oezbeekse Vader des Vaderlands wordt geprofileerd.

Hij bouwde hier, na zijn bloedige veroveringstochten, een zomerpaleis, waarvan nog een immense 40 meter hoge toegangspoort met blauwe en gouden mozaïeken resteert. Verder staat hier een moskee en een mausoleum dat Timur voor zichzelf had bestemd. Samarkand is al meer dan 25 eeuwen oud en werd nog veroverd door Alexander de Grote.

Bezienswaardig is het Registanplein met zijn drie schitterend betegelde gebouwen en scheefgezakte minaretten, die dateren uit de 15e tot 17e eeuw. De Gur Emir, het sobere mausoleum van Timur en twee van zijn zoons heeft een majestueuze azuurblauw geglazuurde koepel. De begraafplaats Sjahi-Zinda is een uitgestrekt gebied van graven met kleurige koepels. Dichtbij ligt het 15e-eeuwse observatorium van Ulug Bek, beroemd astronoom en Timurs kleinzoon.

De Bibi Chanum moskee, genoemd naar de Chinese vrouw van Timur, was een van de grootste gebouwen. Rondom is een levendige markt waar verschillende volkeren doorheen lopen met Tadzjieks als voertaal. De hoofdstad van Oezbekistan is Tasjkent. De brede boulevards in Sovjetstijl zijn aangelegd na de verwoestende aardbeving van 1966. Enkele mausolea uit de 15e eeuw en de Kukeldasj medressa zijn een kijkje waard. De grote Chorsu bazaar heeft diverse marktwaar.

Naar vorige pagina