Canarische eilanden

De Canarische eilanden is een eilandengroep in Atlantische Oceaan, ten westen van Marokko en de Westelijke Sahara. De Canarische eilanden bestaat uit 7 grote en 6 kleine eilanden en behoort tot Spanje.

De 7 grote eilanden zijn El Hierro, Fuerteventura, Gran Canaria, Tenerife, La Palma, Lanzerote en La Gomera. De 6 kleine eilanden zijn Graciosa, Alegranza, Montana Clara, Isla de Lobos, Roque del Este en Roque del Oeste. Lanzarote is het meest oostelijke eiland en La Palma het meest westelijke eiland. De oorspronkelijke bewoners van de Canarische eilanden zijn de Guanchen. Hieronder volgt een omschrijving van de Canarische eilanden.

Fuerteventura bestaat uit het noordelijke hoofdeiland, dat door de langengte Istmo de la Pared verbonden is met het zuidelijke schiereiland Jandía. Het landschap is dor en ruig. In het noorden en centraal op het eiland zijn kale heuvels en lage bergen (oorspronkelijk vulkanen) 625 meter hoog. Het noordoostelijke deel wordt gevormd door een uitgestrekt, woestijnachtig stuifduinlandschap, dat beschermd natuurgebied is.

In het zuidoosten zijn langs de kust hier en daar rotsplateaus, maar verder wordt dit kustdeel gekenmerkt door breed en kilometerslang zandstrand. Ook in het uiterste zuiden, ter hoogte van Morro Jable, is het landschap dor, met vrij steile, onbegroeide en verlaten heuvels en bergen tot 807 meter, die zich in alle richtingen verder uitstrekken. Het enige groen dat het eiland rijk is, bestaat uit een vallei met palmbomen, cactussen en kleinschalige vorm van tuinbouw, temidden van de dorre bergketens centraal op het eiland, rondom de plaats Betancuria.

Fuerteventura ligt van alle Canarische eilanden niet alleen geografisch het dichtst bij Afrika, ook qua klimaat zijn er grote overeenkomsten met het 100 kilometer verderop gelegen continent. Fuerteventura heeft een woestijnachtig klimaat. Het heeft minder hoogteverschillen dan de andere eilanden en er staat vaak een stevige noordoostenwind, vanwaar de naam Fuerteventura (fuerte=sterk en viento=wind). Dieren die zich goed aan dit specifieke klimaat hebben aangepast zijn bijvoorbeeld de kraagtrap en het zwartbuikzandhoen. Deze kraagtrap is een bedreigde diersoort die behalve op Fuerteventura alleen nog op Lanzarote en La Graciosa voorkomt. Tijdens een telling in 1994 bleken er nog maar 559 vogels te zijn, waarvan 256 op Fuerteventura.

De voornaamste bedreigingen zijn vernietiging van het leefgebied en verstoring van de broedgebieden. In 1985 werd een project opgestart om de toekomst van deze vogel veilig te stellen. Belangrijkste maatregel is het aanwijzen van in totaal 6000 hectare als beschermd gebied, zodat de rust in broed-en leefgebied gehandhaafd wordt.

Daarnaast is er een fokprogramma opgezet, waarvoor faciliteiten zijn gebouwd in La Oliva, in het noorden van het eiland. Het zwartbuikzandhoen is op ingenieuze manier aangepast aan de droge omstandigheden. Wanneer de jongen nog in het nest zitten, halen de ouders water uit verafgelegen bronnen met behulp van speciale waterabsorberende veren op het onderlichaam. Bij een bron worden borst en buik in het water gedoopt, waarna later de jongen het water opzuigen uit de veren.

De badplaatsen van Fuerteventura zijn Coralejo, Jandia Playa en Caleta de Fuste. Fuerteventura is een ideale bestemming voor strandliefhebbers, windsurfers en kite surfers. Vanuit Coralejo worden er duikexcursies georganiseerd naar het eilandje Lobos. De hoofdstad en belangrijkste haven is Puerto del Rosario. Op Fuerteventura is het tevens mogelijk om een zeiltocht om het eiland te doen, een drie eilandentocht per glasbodemboot, wandeltochten naar bijvoorbeeld Vega Rio Palmas, naar het Oasis dierenpark of naar het Aquapark te gaan.

Gran Canaria is het meest toeristische eiland. Het midden van het Gran Canaria is ruig, groen en bergachtig, met de 1949m hoge Pico de las Nieves als hoogste top. Vanuit dit zeer groene, centrale gedeelte lopen in alle richtingen bergflanken, doorsneden door ravijnen en kloven, af naar de kust. De begroeiing neemt af naarmate men lager en dus dichter bij de kust komt. In het zuiden overheerst het 600m brede, woestijnachtige duingebied van Maspalomas.

In het noorden zijn grote plantages, waar o.a. bananen, koffie, tabak en andere subtropische vruchten en gewassen verbouwd worden. De kustlijn is zeer gevarieerd, met in het noordwesten zwarte lavastranden tussen steil uit zee oprijzende rotsformaties en in het zuiden lange zandstranden.
Misschien wel de beroemdste boom van Gran Canaria is de drakenboom, een boomsoort die honderden jaren oud kan worden. Vroeger kwam deze soort in veel gebieden rondom de Middellandse Zee voor, maar nu alleen nog op de Canarische eilanden, Madeira en de Kaapverdische eilanden.

In het leven van de oorspronkelijk bewoners van Gran Canaria (de Gaunchen) nam de drakenboom een belangrijke plaats in, voornamelijk het rode hars van de boom, het drakenboombloed. Het werd gebruikt als medicijn tegen bijvoorbeeld dysenterie en diarree, als verfstof en vermoedelijk als middel om de doden te mummificeren. De vele functies van dit product zorgden in Europa voor een levendige handel in het hars.

Het schijnt dat de wereldberoemde Stradivarius zijn violen verniste met drakenboombloed. De watervoorziening op Gran Canaria vormt een steeds groter wordend probleem. In de laatste 30 jaar is het grondwaterpeil bijna 100 meter gezakt, zeker ook als gevolg van de groeiende stroom toeristen die een veel grotere waterbehoefte hebben in vergelijking met de autochtone bewoners.

Er wordt dan ook gezocht naar manieren om aan een goede kwaliteit drinkwater te komen zonder een te grote aanslag te plegen op het natuurlijke milieu. Zo zijn er projecten gaande om drinkwater te winnen uit zeewater. De grootste en bekendste badplaats is Playa del Inglés, gelegen in het zuiden van het eiland. De badplaats loopt over in San Agustín, Campo Internacional, Maspalomas en Sonnenland.

Een andere bekende badplaats in het zuiden is Puerto Rico, op ca. 20km van Playa del Inglés. Deze plaats is rustiger en minder grootschalig dan Playa del Inglés. Las Palmas, de hoofdstad van het eiland, ligt aan de noordoostkust. De brede lanen, hoge gebouwen, parken, pleinen, het nachtleven en een drukke internationale haven maken het een echte stad. Enkele bezienswaardigheden op Gran Canaria zijn een Eilandrondrit, de Bandama-krater ten zuiden van Las Palmas, de hoofdstad Las Palmas met onder andere het huis van Columbus en diverse musea, meerdaagse bootexcursie naar bijvoorbeeld Tenerife, Lanzarote en La Gomera, een dagexcursie naar Marrakech (Marokko) en El Aiun (Sahara) of een helikopterrondvlucht.

La Gomera ligt ten zuidwesten van Tenerife. La Gomera is in het midden en noorden zeer groen, met een vulkanisch gebergte. De berg Garajonay met een hoogte van 1487 meter is de hoogste top. Vanaf deze berg dalen de bergflanken aan alle kanten af naar de oceaan.

Het Nationaal Park Garajonay heeft een unieke flora en valt hierdoor onder de hoogste categorie van natuurbescherming. Ongeveer 1/3 van La Gomera is beschermd gebied. In het merendeel van de valleien zijn akkers aangelegd tegen terrasvormige heuvels. Deze zijn te vinden in de plaatsen Vallehermoso, Hermigua en Valle Gran Rey. In het dal zijn veel bananenplantages en palmbomen. Het zuiden en oosten van het eiland zijn minder begroeid. De kust is grillig en maar wel mooi, met talloze baaitjes tussen deels loodrecht uit zee oprijzende, rotsformaties. Vooral de noordkust biedt wat dit betreft veel natuurschoon.

De grotere plaatsen van het eiland liggen aan de kust. La Gomera heeft een subtropisch steppe klimaat. De bekendste plaats op La Gomera is Valle Gran Rey, deze is gelegen aan de westkust. De stranden bestaan over het algemeen uit grind, rotsen, keien en zwart lavazand.

Enkele bezienswaardigheden op La Gomera: Rotsformaties van Los Organos, deze zijn alleen vanuit zee te bewonderen, het Nationaal Park Garajonay, er zijn diverse wandelroutes of een bootexcursie met een zeiljacht om dolfijnen en/of walvissen te zien. In Hermigua is een natuurzwembad met zoutwater te vinden. Ook zijn er diverse stuwmeertjes over het eiland verspreid.

La Palma ligt ten noordwesten van Tenerife en is Bergachtig, groen en ongerept. In het noorden domineert de kraterrand Caldera de Taburiente, een beschermd natuurgebied. Deze krater is met 28km omtrek, 9km doorsnede en 800m diepte, de grootste ter wereld. Vanaf de kraterrand loopt een groene bergrug met enkele vulkanen in de lengte naar het zuiden van het eiland. De noordoostzijde van het eiland is groen, de westkant is droger.

De begroeiing is vaak weelderig en rijk gevarieerd met bananen- en avocadoplantages langs de kust, afgewisseld met cactusvelden, wijngaarden en naaldbossen op de vulkanische hellingen in het zuiden. Het gedeelte ten noorden van de krater is ruig en ongerept met diepe, rotsachtige ravijnen. De kustlijn is grillig en fraai, met enkele zwarte lavazandstrandjes tussen deels steil uit zee oprijzende rotsformaties. 'El Bosque de los Tilos' is een beschermd natuurreservaat ter grootte van ruim 13.000 ha.

Dit indrukwekkende laurierbos heeft een unieke flora en fauna en is door de UNESCO tot Biosphere Reserve uitgeroepen. Het laurierbos dankt zijn naam aan de hierin voorkomende boomsoorten met een op laurierblad gelijkend blad. Dat is een indicatie van aanpassing aan het vochtige klimaat met milde temperaturen. Aan de hand van fossielen is aangetoond dat deze boomsoorten al miljoenen jaren geleden voorkwamen in het mediterrane gebied. De laurierbossen herbergen interessante vogelsoorten, zoals de laurierduif en de Bolles laurierduif, die alleen op de Canarische Eilanden voorkomen.

In het noordwesten vindt men de drakenbomen. Bekende plaatsen op La Palma zijn Puerto Naos en Los Cancajos. Enkele bezienswaardigheden: De hoofdstad Santa Cruz de La Palma met diverse monumentale gebouwen, het Nationale Park La Caldera de Taburiente, de vulkanen in het zuidelijke deel van het eiland, prehistorische rotsschilderingen in de grotten bij Garafia, Mazo en Fuente de La Zarza, de grotten van Tijarafe, het natuurgebied Los Tilos met o.a. enorme varens, nabij Los Sauces de watervallen bij Garachico en Roque Teneguia met inscripties van de Guanches.

Het meeste oostelijke eiland Lanzarote heeft geen hoge bergen, alleen maar heuvelland van lava met ruim 100 kraters en 300 vulkaankegels, afgewisseld met schaars begroeide gedeelten. In het noorden rijst het rotsmassief Ricos de Famara steil op uit zee met de hoogste top van het eiland, de Peñas de Chache. Deze heeft een hoogte van 671 meter.  In het zuiden liggen Los Ajaches met de Hacha Grande, daar is het hoogste punt 561meter. In het westen ligt het massief van Timanfaya met de Montañas del Fuego (vertaald: Vuurbergen) Vroeger was dit het meest vruchtbare deel van het eiland.

Tussen 1730 en 1736 vonden echter grote vulkaanuitbarstingen plaats, waardoor dit deel van het eiland overdekt werd met een laag lava en as. 11 dorpen werden bedolven. De eruptie van 1824 heeft 2 maanden geduurd en was op kleinere schaal. De grond is nog warm en bereikt op een diepte van een meter een temperatuur van 100°C. Dit hele gebied is tot Nationaal Park Timanfaya verklaard. Tientallen gedoofde kraters en ontelbare buitenissige lavastructuren vormen een onherbergzaam en intrigerend maanlandschap, ontstaan als gevolg van vele uitbarstingen.

In het park kunnen bezoekers alleen per dromedaris of bus de omgeving bekijken en is het ten strengste verboden de paden te verlaten en de lava te betreden. De noord- en westkust van Lanzarote zijn woest en rotsachtig, met aan de baaien soms kleine stranden, behalve bij de Caleta de Famara, waar een zandvlakte ligt. Aan de zuidkust is het water rustiger. Hier liggen grotere stranden. Rondom Haría, in het noorden, is een vruchtbaar dal met palmen.

In het midden van het eiland zijn wijngaarden gebouwd tegen de zwarte lavahellingen. In dit specifieke klimaat leven aan deze omstandigheden aangepaste dieren, zoals de kraagtrap. Deze vogel is een bedreigde diersoort die behalve op Lanzarote alleen nog op Fuerteventura en La Graciosa leeft. De schijfcactus, of Opuntia, die op het eiland te zien is werd in het begin van de 19e eeuw vanuit Mexico ingevoerd.

Met deze plant deed ook de cochenille-luis zijn intrede op Lanzarote, een minuscuul insect dat leeft van het sap van deze cactus. Deze cochenille-luis werd later heel belangrijk voor de economie van het eiland, omdat hij een rode kleurstof produceert die vooral halverwege de 19de eeuw gretig aftrek vond op de wereldmarkt. In 1870 produceerde Lanzarote maar liefst 300 ton kleurstof, een vijfde deel van de totale wereldproductie.

Tegenwoordig worden er door de introductie van kunstmatige kleurstoffen nog slechts kleine hoeveelheden geproduceerd voor de cosmetica-industrie. De populaire plaatsen op Lanzarote zijn de hoofdstad Arrecife, Puerto del Carmen, Costa Teguise en Playa Blanca. Enkele bezienswaardigheden zijn: Vulkanisch Nationaal Park Timanfaya, het wijnbouwgebied La Gería, diverse historische bezienswaardigheden in Teguise, Mirador del Rio (hier is het uitzichtspunt op het eiland La Graciosa), Jameos del Aqua (grootste grot van het eiland) en Cuevas de los Verdes, Cactustuin in Guazita, El Golfo (halfkrater, gevuld met sterk verzilt groen water), Palmenvallei bij Haría of de zondagsmarkt in Teguise.
Tenerife is het grootste eiland. Het midden gedeelte van het eiland is bergachtig en wordt gedomineerd door de ruim 3700m hoge vulkaan de Pico del Teide, die daarmee de hoogste berg van Spanje is. Met een kabelbaan kan men naar de top. Vanuit het centrale deel van de vulkaan lopen in alle richtingen bergflanken af naar de kust. Het noorden ligt vaak onder een dikke laag wolken.

Er valt hier veel meer neerslag dan in het zuiden en de vegetatie is er groener. Een zeer groen en fraai gebied is de Valle de la Orotava met onder andere bananenplantages en een unieke flora. Een boomsoort die nergens anders ter wereld voorkomt dan op de Canarische eilanden is de drakenbloedboom. Het zuidelijke deel van het eiland is droog en dor; de zon schijnt hier vrijwel dagelijks en er valt zeer weinig neerslag.

De vegetatie bestaat hier uit palmbomen, laag struikgewas en cactussen. Aan de noordoostkust ligt de grote en bruisende hoofdstad Santa Cruz. De kustlijn is zeer gevarieerd, met zwarte lavastranden, rotspartijen en enkele rustige, witte stranden (bij Playa de las Teresitas, ten noorden van Santa Cruz) Om de top van de hoogste berg van Spanje, de Teide, te bereiken moet men door naaldbos, gelegen tussen ongeveer 2000 en 3000 meter hoogte. Dit naaldbos is het leefgebied van een ondersoort van de grote bonte specht die alleen op dit eiland voorkomt.

Het 45.000 hectare grote bos werd in 1987 uitgeroepen tot Parque Natural de Corona Forestal. De overheid van de Canarische Eilanden heeft een project werd gestart om het leefgebied te herstellen. Als gevolg hiervan zijn er inmiddels weer meer dode bomen en drinkplaatsen, waardoor het aantal vogels weer toeneemt.

Bekende plaatsen op Tenerife zijn Playa de las Américas, Costa Adeje, Los Cristianos en Puerto de la Cruz. Enkele bezienswaardigheden: Piratenvaart langs 600m hoge rotswand bij Los Gigantes, Santa Cruz Nationaal park Las Cañadas (Parque Nacional del Teide) met maanlandschap en krater van 12km doorsnede, Pico del Teide , walvis- en dolfijnexcursies, Piramides van Güimar, botanische tuin in Puerto de la Cruz of diepzeevissen.

Foto Canarische eilanden

Standaard Informatie:

Naam: Canarische Eilanden

Hoofdstad: Las palmas de Gran Canaria en Santa Cruz de Tenerife

Valuta: Euro

Inwoners: Circa 1.500.000

Taal: Spaans